AİLE KONUTU ŞERHİ

Aile Konutu Şerhi, eşlerin birbirinden habersiz olarak aile konutu üzerinde çeşitli tasarruflarda bulunmalarına kısıtlamalar getiren bir yasal düzenlemedir. Bugünkü yazımızda aile konutu şerhi hakkında merak edilen soruları yanıtlayacağız.

İÇİNDEKİLER

AİLE KONUTU NEDİR

AİLE KONUTU ŞERHİ NEDİR?

AİLE KONUTU ŞERHİ NE ANLAMA GELİR?

AİLE KONUTU ŞERHİ NASIL KONUR?

AİLE KONUTU ŞERHİNİN ŞARTLARI NELERDİR?

AİLE KONUTU ŞERHİ İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

AİLE KONUTU ŞERHİNİ KİMLER KOYDURABİLİR?

AİLE KONUTU ŞERHİ NASIL KALDIRILIR?

BOŞANMANIN AİLE KONUTU ŞERHİNE ETKİSİ NEDİR?

SIKÇA SORULAN SORULAR

E-Devletten Aile Konutu Şerhi Nasıl Konur?

E-Devletten Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılır?

Eşler Birbirinden Habersiz Aile Konutu Şerhi Koydurabilir Mi?

Kiracı Aile Konutu Şerhi Nasıl Konur?

Aile Konutu Şerhi Haczi Engeller Mi?

Aile Konutu Şerhi Olan Ev Satılabilir Mi?

Aile Konutu Şerhi Ortaklığın Giderilmesi Davasını Etkiler Mi?

Aile Konutu Şerhi Koydurma Ücreti Ne Kadar?

Aile Konutu Şerhi Olan Bir Taşınmaz Hakkında Yapılamayacak İşlemler Nelerdir?

AİLE KONUTU NEDİR?

Aile konutu, eşlerin varsa çocukların birlikte yaşamlarını sürdürdükleri beraber günlerini geçirdikleri, yaşam faaliyetlerini sürdürdükleri konut olup geçici kalınan  yazlık, dağ evi, devremülk gibi yerler aile konutu sayılmaz. 

AİLE KONUTU ŞERHİ NEDİR?

Aile konutu şerhi, eşlerden birinin diğer eşin rızasını almadan aile konutu üzerindeki kiralama, satış, ipotek kurma benzeri tasarruf yetkilerini kısıtlayan bu gibi işlemlerin diğer eşin rızası olmadan yapılmasını engelleyen bir düzenlemedir.

Aile konutu şerhi ne anlama gelir diye sorulduğu zaman aile konutu şerhinin amacından bahsetmek gerekir. Bir eşin, diğer eşin rızası olmadan yapacağı işlemlerde eşi hak iddia edebilecek üçüncü kişilere karşı korumaktır. Aile konutu eşlerin birlikte yaşamlarını sürdürdükleri bir konut olduğundan dolayı bir eşin tek başına önemli kararlar vermesini ve kiraya vermek, kira sözleşmesini feshetmek, konutu satmak gibi önemli hukuki işlemleri tek başına yapmasını engellemek anlamına gelir.

AİLE KONUTU ŞERHİ NASIL KONUR?

Aile konutu şerhi iki şekilde konulabilir. Bunlardan ilki tapu sicil müdürlüğüne yapılacak başvuru ile ikincisi ise aile mahkemesinde dava açmak suretiyle aile konutu şerhi konulabilir.

Tapu Müdürlüğüne başvurarak aile konutu şerhi konulması; 

Tapu sicil müdürlüğüne yapılacak başvuruyla alakalı başka bir düzenleme de Tapu Sicil Tüzüğü m.17/2’ de bulunmaktadır 

     “Aile konutu olarak özgülenen taşınmazın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutun aile konutu olduğuna dair şerhin verilmesini isteyebilir.” 

Tapu Müdürlüğü aracılığı ile bu işlemin yapılabilmesi için taşınmaz muhakkak eşlerden birine ait olmalıdır ancak bu durum malik eşin rızasının arandığı anlamına gelmez. Malik olmayan eş de gerekli evraklar ve aile konutu şerhi dilekçesi ile talepte bulunabilir. 

Aile Mahkemesi aracılığı ile aile konut şerhi konulması; 

TMK m.194/3 ‘te türk medeni kanununu madde 194/3 düzenlenmiştir. olup kanun maddesi aşağıda belirtilmiştir.

   “Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir”

Mahkemeye yapılan başvuru ile bahse konu taşınmazın aile konutu olduğu tespit edilir akabinde mahkeme tarafından tapu müdürlüğüne müzekkere yazılarak konuta şerh konulması sağlanır.

AİLE KONUTU ŞERHİNİN ŞARTLARI NELERDİR?

Aile konutu şerhi için bazı şartlar aranmaktadır bu şartlar şu şekildedir:

1. Öncelikle eşler arasında yasal ve geçerli bir evlilik olmalıdır.
2. Eşlerin hayatlarını idame ettirdikleri Aile konutu denebilecek bir taşınmaz mevcut olmalıdır.
3. Eşler aile konutu içerisinde aile yaşamı sürdürmelidirler.

AİLE KONUTU ŞERHİ İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Yukarıda Tapu Müdürlüğüne yapılan aile konut şerhi başvurusu için birtakım evraklara ihtiyaç duyulduğundan bahsetmiştik. Bahse konu evrakları saymak gerekirse;

•  Aile konutu şerhi talep dilekçesi,
• Taşınmazın bulunduğu yerdeki muhtarlıktan alınan “aile konutu belgesi”,
• Taşınmazda oturulduğunu gösterir fatura, sözleşme vb. evraklar,
• Tarafların resmi olarak evli olduğunu gösterir kayıt veya evraklar (Evlilik Cüzdanı, Nüfus Kayıt Örneği Vb.),
•  T.C. Kimlik Kartı, Nüfus Cüzdanı, Nüfus Cüzdan Fotokopisi, Vesikalık Fotoğraf
• Süreci avukat aracılığı ile yürütecekseniz avukat vekaletnamesinin de evraklar içerisine eklenmesi gerekir.
•  Eğer Tapu Müdürlüğü talep ederse Kadastro Müdürlüğünden alınacak ibraz ettiğiniz bilgileri teyitler belge de teslim edilecek evraklar arasında olmalıdır.

AİLE KONUTU ŞERHİNİ KİMLER KOYDURABİLİR?

Aile Konutu Şerhini yalnızca resmi bir evliliğe sahip ve aile birliği ilişkisi içinde aile konutu denen taşınmaz mülkte yaşayan eşlerden biri koydurabilir. Evliliğin tarafı olmayan bir kimsenin ya da resmi bir evlilik ilişkisi içerisinde olmayan bir kimsenin bu taleple Tapu Müdürlüğüne veya Mahkemeye başvurması halinde başvurusu olumlu sonuçlanmayacaktır.

AİLE KONUTU ŞERHİ NASIL KALDIRILIR?

Bazı durumlarda aile konutu şerhinin kaldırılması zorunluluğu doğabilmektedir. Aşağıda yer verdiğimiz tablo ile bu işlemlerin nasıl yapılabileceğini açıklayacağız.

SIKÇA SORULAN SORULAR

E-Devletten Aile Konutu Şerhi Nasıl Konur?

Öncelikle E-Devlet uygulamasına ardından Webtapu/Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü uygulamasına giriş yapılır. İşlemlerden “aile konutu şerh başvurusu” seçilerek talepte bulunulur.

E-Devletten Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılır?

E-Devlet aracılığı ile Webtapu/Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü uygulamasına girilir. Bu platformdaki işlemlerden “aile konutu şerh iptali” bildiriminde bulunmak mümkündür.

Eşler Birbirinden Habersiz Aile Konutu Şerhi Koydurabilir Mi?

Yukarıda da izah ettiğimiz üzere eşler birbirlerinden habersiz olarak aile konutuna şerh koydurabilirler.

Aile Konutu Şerhi Ortaklığın Giderilmesi Davasını Etkiler Mi?

Bu şerhin söz konusu olduğu bir taşınmaz ortaklığın giderilmesi davasında engel teşkil eder. Taşınmaz üzerindeki şerh terkin edilince engel kalkmış olur.

Kiracı Aile Konutu Şerhini Nasıl Koyabilir? 

Bir taşınmazın aile konutu olabilmesi için taşınmazın sahibi olmaya gerek yoktur. Kiracılar oturdukları taşınmazın aile konutu olduğuna dair tespitte bulunabilir ancak önemle belirtmek isteriz ki; bu sıfat aracılığı ile kiralanan evin tapu kaydına aile konutu şerhi konulması mümkün değildir.

Aile Konutu Şerhi Koydurma Masrafı Ne Kadar?

Aile konut şerhini tapu müdürlüğünde koydurmak ücretsizdir. Ancak tapu müdürlüğünde bu işlemi yapmak zaman zaman zor olabilmektedir. Mahkemeler aracılığıyla aile konutu şerhini koydurmak en güvenilir işlemdir. Mahkemelerde aile konutu şerhi davasının masrafı 2025 yılında 3.868,80 TL’dir. 

Aile Konutu Şerhi Olan Bir Taşınmazda Kira Sözleşmesi Feshedilebilir mi?

Eşlerden biri, diğerinin haberi olmadan aile konutu şerhi olan bir taşınmazda kira sözleşmesini feshedemez.

Aile Konutu Şerhi Olan Bir Ev Satılabilir mi?

Aile konutu şerhi olan bir evin satılmasına engel yoktur. Ancak satışın geçerli olması için diğer eşin rızası gereklidir.

Aile Konutu Şerhi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme 

Aile konutu şerhi davasında yetkili mahkeme eşlerden herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesi görevli mahkeme ise Aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde Aile mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk mahkemeleri görevlidir.

Aile Konutu Şerhi Kaç Yıl Geçerlidir?

Aile konutu şerhi herhangi bir süreye tabi değildir. Aile konutu şerhine süre kısıtlaması konması mümkün değildir. Evliliğin sona ermesi veya herhangi bir sebeple konutun aile konutu olma özelliğini kaybetmesi durumlarında şerhin koruması sona erer.

SONUÇ

Aile konutu şerhi eşlerin beraber yaşam sürdürdükleri aile konutunu korur. Eşlerden herhangi birisinin konut üzerinde tek başına karar alması ve tasarruf etmesini engeller. Söz konusu korumanın sağlanması doğru usuli işlemler ile mümkündür ve yukarıda bahsedilen süreçler hukuki bilgi gerektirir bundan dolayı yanlış usuli işlemler veya eksik hukuki bilgiyle yapılan işlem etkisiz olacak şerhin korumasından yararlanılamayacaktır. Sürecin en başından itibaren uzman bir avukata danışılarak işlemlerin yapılması işlemlerin doğru yapılması açısından önemli ve faydalı olacaktır.